“บุญข้าวประดับดิน” หนึ่งในประเพณีการทำบุญให้แก่ผู้ที่ล่วงลับไปแล้ว จัดขึ้นในวันแรม 14 ค่ำ เดือน 9 ของทุกปี นั่นคือวันที่ 14 กันยายน 2566 นี้เอง

ชาวบ้านเชื่อกันว่า ในวันแรม 14 ค่ำ เดือน 9 จะเป็นวันที่ประตูนรกเปิดออก วิญญาณของผู้ที่ล่วงลับไปแล้ว รวมถึงเปรต สัตว์นรกต่าง ๆ จะขึ้นมาอยู่บนโลกมนุษย์ จึงเกิดเป็นประเพณีบุญข้าวประดับดิน เพราะเป็นการนำอาหารคาวหวานมาวางไว้ตามจุดต่าง ๆ หรือที่เรียกว่า “ยายห่อข้าวน้อย” โดยคำว่า ยาย หมายถึงการวางเป็นระยะ ๆ เพื่อให้วิญญาณได้มารับอาหารที่ชาวบ้านนำมาทำบุญ นอกจากนี้ยังเป็นการทำบุญให้กับผู้ยากไร้ และสัตว์จรจัดที่หิวโหย ให้สามารถมากินอาหารได้อีกด้วย

ตำนานบุญข้าวประดับดิน
มาจากความเชื่อในนิทานพระธรรมบทที่ว่า ในสมัยพุทธกาล มีญาติของพระเจ้าพิมพิสารได้ยักยอกเงินวัดไปเป็นของตน เมื่อตายไปจึงกลายเป็นเปรต หลังจากนั้นเมื่อพระเจ้าพิมพิสารถวายทานแด่พระพุทธเจ้าและไม่ได้อุทิศส่วนกุศลให้แก่ญาติที่ล่วงลับไปแล้ว ในตอนกลางคืนญาติที่ตายจึงมาแสดงตัว และเปล่งเสียงน่ากลัวใกล้พระราชนิเวศน์ ในรุ่งเช้า พระเจ้าพิมพิสารจึงได้เสด็จไปทูลถามพระพุทธเจ้า พระพุทธองค์ทูลเหตุให้ทราบ ต่อมา พระเจ้าพิมพิสารจึงถวายทานอีก และได้อุทิศส่วนกุศลให้กับญาติตนนั้น ญาติจึงได้รับส่วนบุญส่วนกุศลไปด้วย